TET पेपर 1 सराव प्रश्नमंजुषा संच 2:( 30 प्रश्न)

शिक्षक TET पेपर 1 परीक्षा: 30 महत्त्वपूर्ण प्रश्नांचा सराव संच - भाग 2 (Q. 31 ते 60)

प्रत्येक प्रश्नाचे उत्तर निवडा आणि योग्य स्पष्टीकरण पाहण्यासाठी 'उत्तर तपासा' बटणावर क्लिक करा.

---

बाल विकास आणि अध्यापनशास्त्र (CDP)

31. कोहलबर्गच्या (Kohlberg's) नैतिक विकास सिद्धांतानुसार, 'शिक्षा टाळण्यासाठी नियमांचे पालन करणे' ही कोणती अवस्था आहे?

(A) पूर्व-पारंपारिक स्तर (Pre-Conventional Level) (B) पारंपारिक स्तर (Conventional Level) (C) उत्तर-पारंपारिक स्तर (Post-Conventional Level) (D) सामाजिक करार (Social Contract)

32. अध्ययनाच्या 'प्रयत्न आणि त्रुटी' (Trial and Error) या सिद्धांताचे जनक कोण आहेत?

(A) आयव्हान पाव्हलॉव्ह (Ivan Pavlov) (B) बी. एफ. स्किनर (B. F. Skinner) (C) ई. एल. थॉर्नडाइक (E. L. Thorndike) (D) मॅक्स वर्थायमर (Max Wertheimer)

33. वर्गात शिक्षकाने विद्यार्थ्यांच्या 'वैयक्तिक भिन्नता' (Individual Differences) कशा हाताळाव्यात?

(A) सर्व विद्यार्थ्यांना एकाच पद्धतीने शिकवून (B) फक्त हुशार विद्यार्थ्यांवर लक्ष केंद्रित करून (C) अध्यापनाच्या पद्धती आणि साधनांमध्ये लवचिकता ठेवून (D) विद्यार्थ्यांच्या भिन्नतेकडे दुर्लक्ष करून

34. खालीलपैकी कोणते 'रचनात्मक मूल्यमापन' (Formative Assessment) चे उदाहरण आहे?

(A) वार्षिक परीक्षा (B) सत्र परीक्षा (Semester Exam) (C) वर्गात प्रश्न विचारणे आणि चर्चा करणे (D) अंतिम गुणपत्रिका

35. 'मार्गदर्शन' (Guidance) आणि 'समुपदेशन' (Counselling) यातला मूलभूत फरक काय आहे?

(A) मार्गदर्शनासाठी जास्त प्रशिक्षण लागते. (B) मार्गदर्शन समस्या-केंद्रित असते, तर समुपदेशन व्यक्ती-केंद्रित असते. (C) समुपदेशन नेहमी शाळेच्या बाहेर केले जाते. (D) दोघेही फक्त भावनिक समस्यांसाठी वापरले जातात.

36. अध्यापन-अध्ययन प्रक्रियेत शिक्षकाची सर्वात महत्त्वाची भूमिका कोणती आहे?

(A) माहिती देणारा (B) शिस्त लादणारा (C) अध्ययनाचे वातावरण निर्माण करणारा (Facilitator) (D) फक्त मूल्यांकन करणारा

मराठी भाषा

37. 'यथाशक्ती' या शब्दाचा समास (Compound word) प्रकार ओळखा.

(A) अव्ययीभाव समास (B) तत्पुरुष समास (C) द्वंद्व समास (D) बहुव्रीही समास

38. 'आईने मुलीला गोष्ट सांगितली.' या वाक्यातील 'मुलीला' या शब्दाची विभक्ती (Vibhakti) ओळखा.

(A) प्रथमा (B) द्वितीया (C) तृतीया (D) चतुर्थी

39. 'मरावे परी कीर्तीरूपे उरावे.' या वाक्यातील उभयान्वयी अव्ययाचा प्रकार ओळखा.

(A) विकल्पबोधक (B) परिणामबोधक (C) न्यूनत्वबोधक (D) स्वरूपबोधक

40. 'सकाळ झाली आणि पक्षी किलबिलाट करू लागले.' हे वाक्य कोणत्या प्रकारचे आहे?

(A) केवल वाक्य (B) संयुक्त वाक्य (C) मिश्र वाक्य (D) विधानार्थी वाक्य

41. 'आसमान हासले, बोलले माझ्याशी.' या वाक्यात कोणता अलंकार (Figure of Speech) आहे?

(A) उपमा (B) चेतनगुणोक्ती (C) उत्प्रेक्षा (D) अतिशयोक्ती

42. मराठी भाषेच्या अध्यापनात 'शब्दांच्या उच्चारणातील स्पष्टता' विकसित करण्यासाठी कोणती पद्धत उपयोगी आहे?

(A) नाट्यीकरण (B) श्रुतलेखन (Dictation) (C) वाचन आणि शुद्ध उच्चारण सराव (D) मौन वाचन (Silent Reading)

इंग्रजी भाषा (English Language)

43. Which sentence is correctly punctuated?

(A) What a terrible tragedy! (B) What a terrible tragedy. (C) What, a terrible tragedy? (D) What a terrible, tragedy.

44. Change the sentence into Reported Speech: **He said, "I am going to Mumbai tomorrow."**

(A) He said that he was going to Mumbai tomorrow. (B) He said that he was going to Mumbai the next day. (C) He told that he is going to Mumbai the next day. (D) He says that he was going to Mumbai the next day.

45. Fill in the blank with the appropriate modal verb: 'You **\_\_\_\_** definitely try this new dish.' (Suggestion/Recommendation)

(A) must (B) should (C) might (D) can

46. Which reading skill involves quickly finding a specific piece of information (e.g., a phone number)?

(A) Skimming (B) Scanning (C) Extensive Reading (D) Intensive Reading

47. The phrase **'look up'** in a dictionary means:

(A) To respect someone (B) To search for information (C) To observe the sky (D) To visit an old friend

48. Spot the error: 'The committee **have** decided to close the project.'

(A) The (B) committee (C) have (D) to close the project

गणित (Mathematics)

49. $2:3$ आणि $4:5$ या गुणोत्तरांमध्ये (Ratio) कोणते गुणोत्तर मोठे आहे?

(A) $2:3$ (B) $4:5$ (C) दोन्ही समान आहेत (D) निर्धारित करणे शक्य नाही

50. एका घनाचे (Cube) पृष्ठफळ (Surface Area) $150$ चौ. सेमी असल्यास, त्याची बाजू (Side) किती असेल?

(A) $3$ सेमी (B) $4$ सेमी (C) $5$ सेमी (D) $6$ सेमी

51. $0.45$ या दशांश अपूर्णांकाचे (Decimal Fraction) अपूर्णांकात (Common Fraction) रूपांतर केल्यास काय मिळेल?

(A) $\frac{9}{20}$ (B) $\frac{45}{10}$ (C) $\frac{4}{5}$ (D) $\frac{45}{1000}$

52. $4$ तास आणि $30$ मिनिटांचे सेकंदांमध्ये रूपांतर किती होईल?

(A) $14400$ सेकंद (B) $16200$ सेकंद (C) $16800$ सेकंद (D) $17400$ सेकंद

53. खालीलपैकी कोणती संख्या मूळ संख्या (Prime Number) नाही?

(A) $17$ (B) $23$ (C) $39$ (D) $29$

54. एका गाडीचा वेग $60$ किमी/तास असल्यास, ती गाडी $30$ मिनिटांत किती अंतर पार करेल?

(A) $15$ किमी (B) $30$ किमी (C) $45$ किमी (D) $60$ किमी

पर्यावरण अभ्यास (EVS)

55. खालीलपैकी कोणता ऊर्जा स्रोत 'अक्षय ऊर्जा स्रोत' (Renewable Energy Source) आहे?

(A) कोळसा (Coal) (B) पेट्रोलियम (C) नैसर्गिक वायू (Natural Gas) (D) सौर ऊर्जा (Solar Energy)

56. 'परिसंस्थेतील (Ecosystem) ऊर्जा प्रवाह' नेहमी कोणत्या दिशेने असतो?

(A) द्वि-दिशीय (Bi-directional) (B) चक्राकार (Cyclic) (C) एक-दिशीय (Uni-directional) (D) शून्य प्रवाह

57. 'प्रकल्प पद्धत' (Project Method) EVS अध्यापनात वापरल्याने काय फायदा होतो?

(A) विद्यार्थ्यांना शिस्त लागते. (B) विद्यार्थ्यांचे केवळ पाठांतर सुधारते. (C) विद्यार्थी प्रत्यक्ष अनुभव घेऊन समस्या सोडवतात. (D) शिक्षकांचे काम कमी होते.

58. खालीलपैकी कोणते 'रबी पीक' (Rabi Crop) आहे?

(A) तांदूळ (Rice) (B) गहू (Wheat) (C) मका (Maize) (D) कापूस (Cotton)

59. पाणी प्रदूषणाचे (Water Pollution) सर्वात मोठे कारण कोणते आहे?

(A) जास्त पाऊस (B) शेतीमधून वाहणारे खत व कीटकनाशके (C) जास्त वाष्पीभवन (D) भूकंपांचे धक्के

60. भारतीय संविधानातील कोणते मूलभूत कर्तव्य पर्यावरणाचे रक्षण आणि संवर्धन (Protection and Improvement of Environment) करण्याशी संबंधित आहे?

(A) सार्वजनिक मालमत्तेचे रक्षण करणे (B) वैज्ञानिक दृष्टिकोन विकसित करणे (C) नैसर्गिक पर्यावरणाचे रक्षण आणि सुधारणा करणे (D) देशाचे सार्वभौमत्व राखणे